7242 Sayılı Kanun ( 2020 Ceza Affı ) Hakkında Merak Edilenler
Beklenen “Af Yasası” 7242 Sayılı Kanun
7242 Sayılı Kanun 15 Nisan 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İnfaz hukukuna ilişkin önemli değişiklikler getiren yasa ile yaklaşık doksan bin hükümlü tahliye olacaktır. Yasa kimleri kapsamaktadır, kapsam dışı kalan suçlar hangileridir ve diğer önemli değişiklikler nelerdir?
1) Üç Yıl ve Daha Az Hapis Cezası Alanların Cezası Doğrudan Açık Ceza İnfaz Kurumlarında İnfaz Edilecek.
İlk kez suç işleyen ve iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına hükümlü bulunanların cezalarının doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilmesini öngören mevcut düzenleme, 7242 Sayılı Yasa ile yeniden düzenlenmiştir. Buna göre:
Terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm olanlar ile ikinci defa mükerrir olanlar ve koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilenler hariç olmak üzere;
- Kasten işlenen suçlardan toplam üç yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanların,
- Taksirli suçlardan toplam beş yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanların,
- Adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilenlerin,
- İcra ve İflas Kanunu gereğince hakkında tazyik hapsi kararı verilenlerin cezaları doğrudan açık ceza infaz kurumlarında infaz edilecektir.
2) Denetimli Serbestlik Tedbirine İlişkin Bir Yıllık Süre Korunmuştur
7242 Sayılı Yasa henüz tasarı halinde iken, koşullu salıverilme için ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken sürenin beşte dördünü ceza infaz kurumunda geçiren ve açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitimevinde bulunan iyi halli hükümlülerin talebi halinde, cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına karar verilebilmesi planlanmıştı. Fakat tasarı Mecliste bu hali ile kabul görmemiş, düzenlemeden vazgeçilerek denetimli serbestlik süresinin bir yıl olarak uygulanmasının devamına karar verilmiştir.
3) Koşullu Salıverilme Süreleri Hükümlü Lehine Yeniden Düzenlenmiştir
Yasa ile cezaevlerinde çekilen infaz sürelerinin kısalması anlamı taşıyan koşullu salıverilme hükümleri de yeniden düzenlenmiştir.
Süreli hapis cezalarında, cezalarının üçte ikisini çekenler koşullu salıverilmeden yararlanabilirken, yeni düzenleme ile üçte iki olarak uygulanan oran düşürülerek cezalarının yarısını (1/2) çekenlerin koşullu salıverilmeden yararlandırılması sağlanmıştır.
Aşağıda sayılan suçlar bakımından koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacaktır;
- Türk Ceza Kanununun 81, 82 ve 83. Maddelerinde düzenlenen kasten öldürme,
- 87. Maddesinde düzenlenen neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama,
- 94 ve 95. Maddelerinde düzenlenen işkence ve 96. Maddesinde düzenlenen eziyet,
- 102. Maddesinde düzenlenen (ikinci fıkra hariç) cinsel saldırı, 104. Maddesinde düzenlenen (ikinci ve üçüncü fıkra hariç) reşit olmayanla cinsel ilişki, 105. Maddesinde düzenlenen cinsel taciz,
- 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138. Maddelerde düzenlenen özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar,
- 326. Maddede düzenlenen devlet sırlarına ilişkin suçlar ile 339. Maddede düzenlenen casusluk suçları.
On sekiz yaşını doldurmamış çocukların;
- 188. maddede düzenlenen uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu,
- 102, 103, 104 ve 105. Maddelerde düzenlenen cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçları işlemesi halinde ise yine koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacaktır.
Ayrıca, suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek veya örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile terörle mücadele kanunu kapsamına giren suçlardan mahkum olan çocuklar hakkında da koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacaktır.
Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkum olanlar hakkında da koşullu salıverilme oranının üçte iki olarak uygulanması hüküm altına alınmıştır.
5275 Sayılı kanuna eklenen geçici 9. Madde ile 28/06/2014 tarihinden önce işlenmiş cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından hüküm giymiş mahkumlar hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacaktır.
4) Alternatif İnfaz Uygulamalarının Kapsamı Genişletilmiştir
Yasa ile mevcut infaz rejimi uygulamalarının genişletilmesi ve alternatif infaz rejimlerine yer verilmesi öngörülmüştür.
Toplam beş yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecektir.
Doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçen ve toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan ya da adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlü kadınların cezasının konutunda çektirilmesine infaz hâkimi tarafından karar verilebilecektir.
Terör suçları ile örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak suçlarından ya da örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlardan mahkum olanlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkum olanlar, adlî para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilenler ile koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilenler hakkında cezasının konutta çektirilmesine karar verilemeyeceği düzenlenmiş, bu kişiler düzenleme kapsamı dışında tutulmuştur.
5) 30/03/2020 Tarihine Kadar İşlenen Suçlar Bakımından Denetimli Serbestlik Süresi Üç Yıl Olarak Uygulanacaktır.
İnfaz ile ilgili öngörülen düzenlemelerin yanında denetimli serbestlikle ilgili geçici bir düzenleme de öngörülmüştür. Tahliye sürelerinin öne çekilmesini sağlayan geçici madde kapsamında, şartları taşıyan hükümlüler toplu şekilde tahliye edilecektir.
Geçici düzenleme kapsamında, 30/03/2020 tarihine kadar işlenen suçlarda, denetimli serbestlik süresinin üç yıl olarak uygulanması öngörülmüştür.
- Kasten öldürme suçları,
- Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları,
- Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu,
- İşkence ve eziyet suçları,
- Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar,
- Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar,
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçları,
- Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar bu madde kapsamına alınmamıştır.
Sayılan bu suçlardan hükümlü olanlar geçici düzenlemede öngörülen üç yıllık denetimli serbestlikten yararlanamayacaklardır.
SONUÇ
7242 Sayılı Yasa ile denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme şartlarının yeniden düzenlenmesi öngörülmüş, genel olarak hükümlü lehine değişiklikler yapılmak istenilmiştir.
Tüm hükümlülere ayrım gözetilmeden uygulanan bir yıllık denetimli serbestlik süresi korunmuş, geçici madde ile bir defaya mahsus olmak üzere 30/03/2020 tarihinden önce işlenen suçlarla ilgili denetimli serbestlik süresinin üç yıl olarak uygulanması öngörülmüştür.
Koşullu salıverilme süreleri hükümlü lehine yeniden düzenlenmiştir.
Son olarak geçici madde hükümlerinin ve koşullu salıverilme sürelerinin uygulamasını bir örnek üzerinden açıklamamızın faydalı olacağı kanaatindeyiz.
Örneğin; 7242 Sayılı Yasadan önce, kapsam dışında tutulmayan bir suçtan on iki yıl hapis cezasına mahkum edilen kişinin, koşullu salıverilebilmesi için ceza infaz kurumunda cezasının üçte ikisini geçirmesi gerekli olup buna göre göre sekiz yıl cezaevinde kaldıktan sonra, denetimli serbestlikten faydalanma süresi de bir yıl olacağından, hükümlü toplam yedi yıllık bir süreyi ceza infaz kurumunda geçirecek iken;
Yürürlüğe giren 7242 Sayılı Yasa ile öngörülen koşullu salıverilme süreleri ve denetimli serbestlik süresine ilişkin geçici madde birlikte uygulandığında, on iki yıl hapis cezasına mahkum edilen kişinin koşullu salıverilebilmesi için ceza infaz kurumunda geçirmesi gereken süre 1/2 oranına göre hesaplanacak ve hükümlü altı yılını cezaevinde geçirdikten sonra üç yıl süre ile denetimli serbestlikten faydalanarak, toplamda üç yıllık bir süreyi ceza infaz kurumunda geçirecektir.
** Bu çalışma, Kula Hukuk Bürosu tarafından müvekkillerini bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmeden kullanıma muvafakatimiz bulunmamaktadır. Görüş ve önerileriniz için [email protected] adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.