Bilirkişi Raporuna İtiraz

Yargılama aşamasında hakimin, davanın konusuna göre değişebilen birtakım teknik ve özel bilgilerin kullanılarak uyuşmazlık konusu olayın aydınlatılması ihtiyacı doğmaktadır. Bu gibi hallerde hakim, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266. Maddesi ve devamında düzenlenilen bilirkişi incelemesine başvurabilir. Bu husus, HMK’nın bilirkişiye başvurulmasını gerektiren hâller başlıklı 266. maddesinde “Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir.” şeklinde ifade edilmiştir. HMK’daki hükümler ışığında, usul ve yasayı bilen hakimden olaydaki teknik ve özel bilgileri uzman aracılığıyla açıklığa kavuşturduktan sonra karar vermesi beklenmektedir. Zira, hakimin kendi uzmanlık alanı dışında, günlük yaşamda ortaya çıkabilecek tüm olaylara ilişkin teknik bilgiyi bilmesi kendisinden beklenemeyecektir. Karşısına çıkan uyuşmazlıkları bir karara bağlamakla mükellef olan hakim, yargılamanın bu noktasında bilirkişi incelemesine başvurmaktadır.

Örnek vermek gerekir ise dava konusu edilebilecek bir trafik kazasından kaynaklanan yaralanmada kişinin maluliyetinin belirlenmesi HMK’nın anılan maddesinde belirtildiği gibi özel veya teknik bilgi gerektirmektedir. Zira, maluliyet oranının belirlenmesi hakimin değil, hekimlerin yapabileceği teknik bir inceleme gerektirmektedir. Yine anılan maddenin devamında “Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hakimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olmayan konularda bilirkişiye başvurulamaz.” denilmiştir. Hakimler hukuki bilgi gerektiren konularda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar veremez. Zira hukuki değerlendirmeyi yapması gereken kişi hakimdir. Madde metninde açıkça belirtilen bu husus yerleşik Yargıtay içtihatları ile de ortaya konulmuş, bilirkişilerin rapor hazırlarken hukuki bir yorum yapmalarının dahi önü kapatılmıştır.

Yazımızda bilirkişinin kim olduğu, alınan raporun bağlayıcılığı, rapora nasıl itiraz edilebileceği, kaç kez itiraz edilebileceği, itiraz süreleri, itiraz mercii ve itiraz edildiği takdirde ne olacağı gibi soruların yanıtlarını ve örnek bir bilirkişi raporuna itiraz dilekçesini bulabilirsiniz.

Bilirkişi Kimdir?

Bilirkişi, hukuk yargılamasında hakimin, ceza yargılamasında hakimin yanı sıra savcının hukuk bilgisi dışında, çözümü özel veya teknik bilgi, uzmanlık gerektiren durumlarda başvurulan, konunun uzmanı, tarafsız kişidir.

Bilirkişi görevi, kendisine başvurulan olayda gereken teknik durumları tarafsız bir şekilde açıklamak ve hakimin takdirine sunmaktır. Yukarıda da belirtildiği gibi bilirkişi hukuki bir nitelendirme veyahut yorum yapamaz. Uygulamada bu gibi hukuki yorum içeren veyahut hukuki bir bilgiye dayalı olarak aldırılan raporlar hatalıdır ve hükme esas alınamayacak haldedir.

Bilgisine başvurulacak bilirkişi/bilirkişiler hakim tarafından re’sen bilirkişilik bölge kurulu tarafından hazırlanan listede yer alan kişiler arasından seçilir. Bilirkişiler ile ilgili hakimler hakkındaki yasaklılık ve ret sebebiyle ilgili kurallar geçerlidir. Yani tarafsızlığından şüpheyi gerektiren önemli bir sebebin bulunması hâlinde, taraflardan biri bilirkişiyi reddedebileceği gibi bilirkişi de bizzat dosyadan çekilebilir. Zira, raporu düzenleyen kişinin tarafsız olması gerekmektedir.

Bilirkişi Raporunun Bağlayıcılığı

HMK’ya göre dava konusu uyuşmazlığın ispatına yarar deliller gösterilmelidir. Deliller hukukta birden çok sınıflandırmaya tabi tutulsa da en önemli sınıflandırmalardan biri kesin ve takdiri delil olarak ayrılmasıdır. Kesin delil hakimi bağlayan ve vakıanın kesin olarak ispat edilmesine yarayan delillerdir. Ancak bilirkişi raporu takdiri bir delildir. Yani dosyada bulunan bilirkişi raporları hakimi bağlamaz. Hakim bu teknik konuda aldırdığı bilirkişi raporlarını hukuk çerçevesinde değerlendirir ve kendi kararını verir. Hakim tanzim edilen raporun hatalı, yetersiz veya açıklayıcı olmadığına kanaat getirirse raporun kısmen veya tamamen aksine karar verebilir.

Bilirkişi Raporuna Nasıl İtiraz Edilir?

Bilirkişi raporunu mahkeme dosyasına sunduktan ve rapor taraflara tebliğ edildikten sonra taraflar raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler. Bu noktada Kula Hukuk Bürosu olarak, tebliğ edilen raporlar büromuz bünyesinde çalışan uzman avukatlar tarafından titizlikle incelenmekte, eksik, hatalı, muallakta kalmış, bilirkişi tarafından atlanmış tüm hususlar tespit edilmekte buna göre de işbu raporlara karşı itiraz dilekçeleri özenle hazırlanmaktadır. Bilirkişi raporları her ne kadar yukarıda bahsedildiği gibi kesin delil olmasa da takdiri delil olarak büyük önem taşımakta ve hakimin kanaatini büyük ölçüde etkilemektedir. Bu nedenle itiraz dilekçesini düzenlerken bir avukattan yardım ve hukuki danışmanlık almak hak kayıplarının önüne geçecektir.

Bilirkişi Raporuna İtiraz Süresi

Hakim bilirkişi raporu alınmasına karar verdikten sonra dosya bilirkişiye teslim edilir. Bilirkişi hakim tarafından kendisine verilen sürede raporunu düzenleyip mahkemeye sunar. Uygulamada iş yoğunluğu, uyuşmazlık konusunun karmaşıklığı vesair sebepler ile ek süre talep edebilmekte, raporun düzenlenme süreci biraz uzun sürebilmektedir. Mahkemeye sunulan bilirkişi raporu taraflara tebliğe çıkartılır. Tebligatın kişiye (vekili var ise vekiline) ulaştığı tarihten itibaren 2 hafta içerisinde işbu rapora itiraz edilmelidir.

Bilirkişi Raporuna İtiraz Dilekçesi

……. MAHKEMESİ’NE

DOSYA NO : 2021/

DAVACI :

VEKİLİ : Av. Ufuk Kula

DAVALI :

VEKİLİ :

KONU :…. tarihli bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlarımızdır.

AÇIKLAMALAR :

Mahkemenizin yukarıda bilgileri bulunan dosyasına sunulan …. Tarihli bilirkişi raporu tarafımıza tebliğ edilmiş olup süresi içerisinde işbu rapora karşı beyan ve itirazlarımızı sunuyoruz. Şöyle ki,

Bilirkişi raporunu tanzim ederken tarafımızca dosyaya sunulan belgeleri incelememiş, raporunu eksik ve hatalı incelemeye dayalı olarak düzenlemiştir. Eksik inceleme sonucunda yapılan hesaplamaların tarafımızca kabul edilmesi mümkün değildir. Kaldı ki rapor bu haliyle hükme esas alınamayacak haldedir.

Bilirkişi raporunda aleyhe yer alan hiçbir hususu kabul etmiyoruz. Bilirkişice raporda belirtilen hususlar açıkça hatalıdır. Bilirkişi kendisini hakim yerine koyarak hukuki yorumlarda bulunmuştur. Bu hususun kabul edilemeyeceği izahtan varestedir. Bu nedenle dosyanın yeni bir bilirkişiye tevdiini talep etme zorunluluğu hasıl olmuştur.

SONUÇ VE İSTEM :Yukarıda izah edildiği ve re’sen göz önüne alınacak nedenlerle;

1-Öncelikle dosyanın itirazlarımız doğrultusunda rapor aldırılmak üzere yeni bir bilirkişiye tevdiine, aksi kanaatte olunması halinde mevcut bilirkişiden itirazlarımız doğrultusunda ek rapor aldırılmasına,

2-Haklı davamızın kabulüne,

3-Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı yana yükletilmesine karar verilmesini arz ve talep ederiz. …/…/2021

Davacı Vekili

Av. Ufuk Kula

Bilirkişi Raporuna Kaç Kez İtiraz Edilebilir?

Taraflara tebliğ edilen bilirkişi raporuna yasal süresi içerisinde ancak bir kere itiraz edilebilmektedir. Tarafların itirazları doğrultusunda alınan her rapora karşı ayrı bir itiraz hakkı doğmaktadır. Buna göre tarafların dosyada alınan her rapora karşı her tebliğden başlamak üzere yalnız bir itiraz hakkı bulunmaktadır.

Bilirkişi raporuna itiraz nereye yapılır?

Bilirkişi raporuna yapılacak itiraz, dosyanın görülmekte olduğu mahkemeye yapılır. Mahkemenin, tarafın bulunduğu yerden başka bir ilde veyahut ilçede olması halinde ise itiraz, itirazın yapılacağı mahkemeye hitaben yazılan dilekçe ile tarafın bulunduğu yerdeki görevli nöbetçi mahkeme aracılığıyla yapılabilir.

Bilirkişi raporuna itiraz edilirse ne olur?

Tarafların itirazları üzerine hakim, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, yeni sorular düzenlemek suretiyle mevcut bilirkişiden/bilirkişilerden ek rapor alabileceği gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebilir. Hakim gerekli görür ise yeni bir bilirkişi/bilirkişi heyeti görevlendirerek tekrar inceleme yaptırabilir.

** Bu çalışma, Kula Hukuk Bürosu tarafından müvekkillerini bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Kaynak gösterilmeden kullanıma muvafakatimiz bulunmamaktadır. Görüş ve önerileriniz için [email protected] adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.